Fundament sensu

Wolność wydaje mi się atrakcyjną wartością, cenną i godną wyboru… — Pogrążona w myślach, schodzę na brzeg stawu. — Jeżeli jakąś wartość oceniam i wyróżniam, robię to w porównaniu do innych wartości, które potencjalnie również mogę wybrać. A to by oznaczało, że już na początku założyłam realność i dostępność tej właśnie wartości. Gdyby nie istniała, byłaby złudzeniem lub tylko postulatem, i nie mogłabym wybrać ani jej, ani żadnej innej wartości. W tej dla mnie niedostępności przestałyby się różnić, nie wyzwalając we mnie żadnych uczuć, nadziei, pragnień. Jak zmieniłby się mój świat, gdybym nie miała wolności wyboru żadnej wartości? — Przystaję nad nieporuszoną, ciemną taflą. — Jak mógłby się zmieniać zniewolony człowiek, który nie wybiera niczego?

Sens życia człowieka rozgrywa się w czasie, bo dojrzewając, potrzebuje tego czasu we wszystkich swoich wyborach. Każdy dokonany wybór zmienia także i samego wybierającego. Wolność naszych decyzji jest warunkiem koniecznym kształtowania siebie. Musi być nieustannie obecna gdy wybieram co jest dla mnie dobrem, do jakich celów teraz będę dążyć, jakie życie chcę tworzyć, z kim, jak. I to wszystko, co wybrałam, na co się zgodziłam, przed czym uciekłam okazuje się wolnością wybierania nie tylko zewnętrznych okoliczności życia, ale także własnego duchowego kształtu. 

Gdyby więc wolności nie było w naturze człowieka — nie byłoby też jego życia jako procesu definiowania się, modelowania, samowychowania, bo wszelkie samookreślanie zachodzi podczas wybierania wartości, identyfikowania z nimi i poprzez nie budowania swoich indywidualnych kręgów przynależności, które również odciskają w nim swój ślad. Rzeźbimy siebie, tym co wybieramy.

Nikt z nas nie jest tylko biernym, bezwolnym zwierciadłem otaczających nas przypadkowych środowisk. Dzięki wolności wyborów żyjemy tworząc, realizując siebie i swoje przeznaczenie – właśnie my, a nie nasze odbicie w tafli ciemnego stawu.

I kiedy oddalam się od lustra wody, zaczynam rozumieć, że poszukiwanie uzasadnienia istnienia wolności doprowadziło mnie do znalezienia warunku sensu życia.

dr Anita Barwicka