Tolerancja a wolność.

Odpoczywam w nowej części ogrodu po wejściu na pagórek. Jest stąd lepszy widok na kręte, możliwe do wyboru alejki. Ilekroć decyduję się na coś (nawet w błahej codziennej sprawie), czuję się pewniejszą i silniejszą. Wśród roślin, które muszą rosnąć, wśród zwierząt, które wydają mi się wciąż zniewalane dyktatem instynktu, czuję się człowiekiem ilekroć mogę świadomie wybierać.

Żadna z możliwych ścieżek nie determinuje bezwzględnie moich kroków. Owszem; rozum rozważa korzystne cele, okoliczności, moje siły w budżecie kolejnych przeszkód i potrzeb, przydatność ewentualnych zysków itp., z każdą kolejną analizą coraz bardziej ulegając imperatywom logiki, prakseologii czy argumentacji innych ludzi. No tak: to zniewolenie racjonalnością narzuca mi nowe rozumienie epitetu określającego od około 200 lat powszechnie człowieka – „zwierzę rozumne”!

Wcześniej myśleliśmy o sobie częściej jako o „istocie mówiącej”. Na szczęście, wola pozostaje cudownie wolna! Wbrew „własnym interesom”, najkorzystniejszym opcjom, szantażom i przymuszeniom nieustannie doświadczam mojej osobistej możliwości wyboru i w tym także prawa do selekcjonowania tego, czego właśnie pożądam, co będę aprobować spośród moich uczuć, myśli, słów i czynów.

Człowiecza wewnętrzna zgoda lub niezgoda na działania własne lub innych tworzy przestrzeń duchowości, kultury, moralności, heroizmu albo winy. Podstawowa wolność człowieka leży w jego wewnętrznych aktach woli.

W jednej z alei nagle dostrzegam lisa. Muszę znieruchomieć wobec jego czujności. Zastygamy na parę sekund obserwując się wzajemnie. Nie oddzieliłam mojego ogrodu murem od reszty świata. Toleruję w nim prawdopodobieństwo wielu niezapowiedzianych wizyt, lecz radość lub lęk, niechęć lub podziw z tych spotkań selekcjonuję już w sobie dzięki ludzkiej wolności. I ona tworzy mój wewnętrzny ogród tożsamości. Nie jest on lustrzanym odzwierciedleniem moich zewnętrznych czynów. Jego granice wytycza odwaga i tolerancja.

dr Anita Barwicka