
Nietzsche i prawda. Część 2
Odsuwamy się sprzed galopującej brzegiem wody amazonki. Nietzsche zbywa moje pytania epistemologiczne, nazywając je nierozwiązywalnymi. Na moje filozoficzne argumenty odpowiada pytaniami o ich psychologiczną wagę i znaczenie w naszym życiu.
– Pamiętasz – zatrzymuję go – Kant pytał „Co mogę naprawdę wiedzieć?”, „Czym więc jest prawda?” i odpowiadał, że jest ruchliwą armią metafor, metonimii, antropomorfizmów, sumą ludzkich stosunków, które zostały poetycko i retorycznie wzmożone, przetransponowane i upiększone, a po długim użytkowaniu wydają się ludowi kanoniczne i obowiązujące: prawdy są złudami, o których zapomniano, że nimi są, metaforami, które się zużyły i utraciły zmysłową siłę wyrazu, monetami, których powierzchnia się starła i które teraz są traktowane jak metal, już niejako monety.
Grzęźniemy w sypkim piasku czasami czując ostre krawędzie połamanych muszli.
– Dlatego ważniejsze są pytania etyczne, np. „Jaka wiedza byłaby dla mnie dobra?”, „Jakiego rodzaju poznanie lub przekonania wzmogą moje życie?”. Człowiek poszukuje «prawdy»: świata, który nie zaprzecza samemu sobie, nie oszukuje, nie zmienia się, prawdziwego świata — świata, w którym się nie cierpi, bo sprzeczność, oszustwo, zmiana są przyczynami cierpienia. Wola prawdy jest tylko pragnieniem świata trwałości”. Potrzeba stabilności jest podłożem woli prawdy.
Słuchając go uświadamiam sobie, że podobnie jak wiele osób z mojego pokolenia utożsamiam stabilność, prawdę i bezpieczeństwo. Nietzsche „suchej nitki” nie zostawia na takim stanowisku:
– Taką potrzebę mają ci, którzy nie są twórczy. Jeśli czujesz się bezsilna to wierzysz, że świat już istnieje i nie pożądasz tworzenia świata w takim kształcie, w jakim on powinien być. – Nietzsche patrzy na mnie zdecydowanie — Twórcze i silne istoty ludzkie odczuwają potrzebę tworzenia świata takim, jaki powinien być, ponieważ prawdy nie odkrywa się, lecz ją tworzy!
— Czyli prawdy nie odnajduję, nie odkrywam, lecz stwarzam?
— Tak, prawda nic nas nie uczy o świecie, o rzeczywistości, a jedynie o estetycznych koncepcjach różnych ludzi. — odpowiada mi Nietzsche.

