Szczęście

Szczęście Arystotelesa.

Gdy Platon mówił o dobrym życiu, które zapewni człowiekowi szczęście myślał o różnorodnych czynnikach (od poznania rozumowego do przyjemności), zarówno przyjemnościach zmysłowych, jak i  duchowych. Dla Platona jak i dla Arystotelesa „osobiste dobro” nie jest zawarte w dobrach zewnętrznych, ale w życiu pełnym cnót, które upływa na przyjemnościach umysłowych.

Arystoteles twierdzi, że przyjemność przynależy do celu moralnego każdego człowieka, ale nie zastępuje tegoż celu moralnego. I podobnie; nie jest dane człowiekowi doświadczać przyjemności w sposób ciągły i nieprzerwany. Wszyscy ludzie kochają życie, ponieważ życie prowadzi nas do aktywności; zaś przyjemność według starożytnego filozofa jest ważna, ponieważ stanowi uzupełnienie wszelkiej działalności ludzkiej.

Różne rodzaje przyjemności i działalności ludzkiej doskonalą życie każdego z nas. I właśnie ostatecznym i najwyższym celem człowieka jest doskonałość, która zawiera się w szczęściu. Wszyscy ci, którzy dążą do zdobywania cnót i osiągnięcia szczęścia, czyli do ostatniego celu, dążą również do doskonałości. Dla Arystotelesa szczęście nie jest stanem duszy, tak jak cnota, ale prawdziwą i właściwą działalnością, która ma swój cel w samej sobie.  Takie określenie szczęścia kojarzy mi się z twórczą pasją artystów. Cnotę, o której mówi filozof będę rozumieć jako trwałą dyspozycję do dobrego działania. Znając społeczne nastawienie Arystotelesa przyjmuję za oczywiste, że dobre działanie  to działanie nie tylko dla dobra siebie samego, ale działanie sprawiedliwe dla całej społeczności.

Arystoteles nie wyklucza więc z życia człowieka przyjemności, bo towarzyszy ona naturalnie szczęściu i podtrzymuje wysiłek moralny człowieka, który żyje cnotliwie, ćwicząc jedną z najszlachetniejszych części własnej duszy — myśl.

Podobnie jego nauczyciel: Platon twierdził, że osiągnięcie najwyższego dobra, czyli harmonijny rozwój osobowości i pielęgnowanie duszy, gwarantuje prawdziwe szczęście.

Profesor Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa z siedzibą w Poznaniu, wykładowca m.in. filozofii.