Wolność

Wolność tworzenia się.

Znów wracam pamięcią do porzuconych prób zbudowania altany reminiscencji pod tym wysmukłym miłorzębem japońskim.

Na to, za kogo się uważamy ma wpływ nasza pamięć wydarzeń, które uznaliśmy za własną historię: wspomnienia osobiste, rodziny, narodu. Maleńką część z nich pamiętamy jako uczestnicy, większą otrzymujemy za pośrednictwem przewodników: nauczycieli, polityków, twórców filmowych, teatralnych i wielu innych. Czasem są to fakty z których jesteśmy dumni, ale są i takie, wobec których przyjmujemy postawę zażenowania lub których wspomnienie odbieramy jak kamień miażdżący nasze  dobre intencje, ufność, hierarchię wartości. Zastygły kształt dokonanego zdarzenia wydaje się być niezwyciężony wobec naszych nieporadnych prób interpretacji, prób wyjścia z jego cienia. A poprzez swój wpływ na naszą teraźniejszość, wczorajsze fakty stają się dzisiejszymi problemami. Unikanie ich w próbie zapomnienia wcale nas nie uwalnia! Radykalne zerwania w emocjonalnym kategorycznym wybuchu tylko niepostrzeżenie popychają w nowe koleiny innych przymusów – opozycyjnych odreagowań.

Gładzę wachlarzowe liście tego starego drzewa, pod którym ogarniam retrospekcją niepowodzenia, rezygnacje i błędy. Najskuteczniejsze rozwiązania to zmiany poprzez świadome, bezpośrednie działanie. Jednak powrót w minione zdarzenia i sytuacje nie zawsze jest możliwy, choć tak kuszący dla naszego doświadczonego umysłu, wreszcie podsuwającego efektywniejsze strategie zlikwidowania problemu.

Zamiast wolności od przeszłości zyskuję większą wolność wobec przeszłości. Tworzę siebie silniejszą, gdy nie uciekam w zapominanie, rozpraszanie uwagi, szukanie innych spraw, rozrywek, nowych walk, ale gdy mierzę się ze swoją postawą wobec minionego.

Ucieczka w nawyki i przyzwyczajenia nie jest żadną wolnością! To wybór stagnacji. Nie zawsze więc samo dokonanie wyboru jest już wolnością.

Wiarygodna wolność, na której mogę budować siebie, to świadome mierzenie się z problemem, podjęcie wysiłku zbliżania się do wymarzonego celu, wybranych wartości, ocena, i często korekta skrywanych uczuć lub postaw. Wolność dojrzewania wewnętrznego wymaga odwagi rozszerzania kręgu spraw, które mnie dotyczą, pola mojej pasji, umiejętności, na których mistrzostwo mnie stać i siły wytrwałości niezależnie od minionych doświadczeń.

dr Anita Barwicka

Profesor Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa z siedzibą w Poznaniu, wykładowca m.in. filozofii.