Zaufanie a rozwój.

Kolejne osoby podchodzą zainteresowane rozmową o zaufaniu. Podróżnik z Judei definiuje je jako  zaufanie człowieka do Boga.

– Dla Tomasza z Akwinu tak jak dla Platona wiara i prawda łączą się w cnocie zaufania: „Wiara i prawda w stosunku do wszystkich ludzi byłaby cnotą zaufania do ludzi i szczerością” – sprowadzam dyskusje na ziemskie tu i teraz.

Ktoś zauważa, że kiedy się ufa to jest to przyjemne, a przecież maksymalizacja przyjemności powinna prowadzić do zwiększania naszego dobrostanu? Nie wszyscy się z nim zgadzają: bo przyjemność zaufania jest chwilowa, jak ulga, że już się nie wahamy, lecz szybko może zostać zastąpiona goryczą rozczarowania. Tymczasem szczęście, dobrostan powinien być stabilnym, stałym stanem naszej psyche, a nie jak  przyjemność stanem intensywnym, ale krótkotrwałym. Ktoś przypomina, że przyjemność jak nastój można przedłużać, lecz większość już dyskutuje czy dobrostan człowieka można opisać jak szczęście zwierzęcia? Uznać, że jest tylko ciągłą, niekończącą się przyjemnością? W tym ogrodzie jest zbyt wielu uczniów Sokratesa, by bez kłótni przyjęli taką definicję spełnienia się człowieka i sensu jego życia.

Elpis przypomina, że przyjemność utrwala i czyni ludzką właśnie nadzieja, że nie będzie to nasza przyjemność ostatnia, że nie zakończy się bólem, krzywdą naszą i innych. Po chwili milczenia dodaje: – To właśnie rozumiem jako zaufanie do losu.

Przypominam sobie słowa Kanta o ludzkiej nadziei wymagającej intelektualnej wiary moralnej. Taka nadzieja dostępna jest wszystkim, bo rozum i prawo moralne dotyczy każdego człowieka. Dla tego filozofa człowiek ma nadzieję na osiągnięcie najwyższego dobra (summum bonum) określonego nie przez przyjemność, lecz przez prawo moralne. Taka nadzieja zawiera: nadzieję na istnienie Boga, nadzieję na nieśmiertelność i nadzieję na osiągnięcie doskonałej wolności.

Bogini nadziei Elpis z włosami roziskrzonymi światłem jutrzenki potakuje: – Dla każdego jestem inna… Jednak każdemu daję najgłębsze zaufanie, które może ujawniać w każdej godzinie swojego życia. Beze mnie nikt nie mógłby się rozwijać i być szczęśliwym.