Potrzeby Hugona

Jesienny ogród tak, jak lśni światłem na powierzchni różnobarwnych kwiatów i owoców, tak też współtworzy we mnie kalejdoskop przeżyć. Zastanawiam się nad społecznymi potrzebami o których mówił Tomasz jednocześnie zgadzając się z nim, ale i czując, że nie wystarczają mi. Potrzebę przeżyć estetycznych mogę przecież zaspokajać zarówno pomiędzy ludźmi, jak i z daleka od nich. Sam świat widzialny, jak i piękno wreszcie pojmowanych formuł, praw, norm dostępnych poznaniu intelektualnemu wywołuje w nas pozytywne przeżycia. Obojętnie, czy jak uczyli starożytni zachwyca spostrzeżona proporcja, czy jak wskazywał Plotyn porywa nas piękno światła błyskawicy, potrzeby estetyczne mogę zaspokajać nie tylko w kręgu ludzi.

Filozof i teolog Hugon ze szkoły Wiktorynów przerywa na chwilę pisanie traktatu mistycznego:

– Wszystkie zmysły dostarczają wrażeń estetycznych, a nie tak jak uważali Grecy, że tylko zmysł wzroku i słuchu.

Tak, teraz dzięki jego przypomnieniu panestetyzmu, mocniej czuję zapach jesiennych późno dojrzewających malin, aksamitną delikatność ich dotyku, lepkość kropli soku i słodki z ukrytą szczyptą cierpkości smak. Jednak ten myśliciel nie pozwoli mi zatrzymać się wśród przeżyć świata doczesnego. Spoglądam na jego notatki.

– Chcesz połączyć wszystkie nauki świeckie i teologię?

– Tak, ale taka synteza nie może zamknąć się w sobie. Musi otworzyć się na nieskończone perspektywy kontemplacji i Bożej miłości.

Potrzeby życia duchowego splatają się z potrzebami bogatej kultury świeckiej. Można, jak zrobił to chociażby Albert nauczyciel Tomasza, rozdzielać filozofię i teologię, bo jedna opiera się w swych dociekaniach na rozumie, oczywistych zasadach, swoje tezy dowodzi rozumem zajmując się bytem i jego własnościami, zaś druga opiera się na Objawieniu, natchnieniu Ducha, uczuciu, czyli kieruje się motywami woli i serca, a powołując się na autorytet zajmuje się Bogiem i wszystkim, co się z Nim łączy. Jednak mimo tego uzasadnionego rozdzielenia łączy je próba odpowiedzi na potrzebę bycia człowieka.